Kwa mujibu wa taarifa ya Shirika la Habari la Ahlul-Bayt (as) -ABNA- kwa kifo cha Dick Cheney, makamu wa rais wa zamani wa Marekani, aliyekuwa maarufu kiasi kwamba wengine walimlinganisha na “Darth Vader” - katika umri wa miaka 84, tena jina la mtu mmoja limeibuka ambalo lilihusiana moja kwa moja na Vita vya Iraq, mateso, na mabadiliko ya kisiasa ya Marekani Mashariki ya Kati.
Kulingana na gazeti la Al-Akhbar la Lebanon, jambo ambalo wengi hawajui ni kwamba Cheney mwenyewe alifanikiwa kupata msaada wa Mfalme wa Saudi wakati huo, Fahd bin Abdulaziz, ili kuweka wanajeshi wa Marekani nchini Saudi Arabia; hatua hii ilikuwa hatua muhimu katika uwepo wa kijeshi wa Marekani katika eneo hilo.
Mtazamo wa kihistoria
Kuanzia mwaka 1989 hadi 1993, Cheney alikuwa Waziri wa Ulinzi chini ya serikali ya George H.W. Bush, ambapo alisimamia upunguzaji wa nguvu za kijeshi baada ya kuanguka kwa Umoja wa Kisovyeti, operesheni za kijeshi nchini Panama, na kushiriki katika Vita vya Ghuba.
Baada ya kushindwa kwa Bush katika uchaguzi wa 1992, Cheney alijiunga na taasisi ya wasomi wa kihafidhina ya American Enterprise Institute, kisha mnamo 1995 aliteuliwa kuwa Rais na Mkurugenzi Mtendaji wa kampuni kubwa ya mafuta, Halliburton, ambayo baadaye ilicheza jukumu kubwa kiuchumi katika miradi ya ujenzi upya wa Iraq.
Wakati wa kampeni ya uchaguzi ya George W. Bush, Cheney alikuwa akitafuta mgombea sahihi wa waziri mkuu, lakini hatimaye aliteuliwa mwenyewe kama mgombea wa Republican kwa nafasi hiyo. Wiki mbili baada ya uchaguzi, Cheney alipata shambulio dogo la moyo, lakini haraka akaendelea na kazi yake kama kiongozi wa timu ya mpito ya Bush.
Mabadiliko ya Sera ya Marekani
Wakati wa uongozi wake, Cheney alikuwa na jukumu muhimu katika sera za nishati na Mashariki ya Kati za serikali ya Bush. Alikuwa mmoja wa waandishi wakuu wa ripoti za kijasusi zilizoonyesha kuwa Saddam Hussein alikuwa na silaha za maangamizi makubwa; ripoti hii ndiyo msingi wa kuanza kwa Vita vya Iraq.
Baada ya kuanguka kwa Saddam, kampuni ya Halliburton, iliyohusiana na Cheney, ilipata mikataba mikubwa ya ujenzi upya kutoka kwa serikali ya Marekani, ambayo baadaye ilikashifiwa kwa ufisadi na ubaguzi, jambo lililodhuru sifa yake. Wajumbe wa Congress walimuita “mfanyakazi wa serikali wa siri” na walitaka kufichuliwa kwa nyaraka za sera ya taifa ya nishati.
Cheney na Hatari kwa Dunia
Baada ya kumaliza kipindi chake mnamo 2009, Cheney hakujiondoa kwenye siasa na mara nyingi aliweka maoni yake makali kwenye vyombo vya habari. Alipata shambulio la tano la moyo mwaka 2010, na mwaka 2012 alifanyiwa upandikizaji wa moyo, lakini hatimaye magonjwa ya moyo na pumu yalimsababisha kufariki Jumatano iliyopita.
Cheney alisisitiza hadi siku za mwisho za maisha yake kuwa shambulio la Marekani dhidi ya Iraq lilikuwa sahihi, licha ya ushahidi mwingi wa kinyume. Alikuwa na jukumu kubwa katika kushinikiza mashirika ya kijasusi kuandika ripoti zilizoendana na matakwa ya serikali ya Bush, akionyesha Iraq kama tishio la kimsingi.
Kulingana na Paul Pillar, kiongozi wa zamani wa intelijensia ya taifa, Cheney alikuwa moja ya vyanzo vikuu vya ufisadi kati ya habari na siasa, jambo lililosababisha Vita vya Iraq. Mnamo Agosti 2002, alitangaza wazi kuwa hakukuwa na shaka kuwa Saddam Hussein alikuwa na silaha za maangamizi makubwa, wakati jumuiya ya intelijensia ya Marekani haikuwa bado imekamilisha tathmini yake.
Urithi Mbaya
Cheney alitumia hisia za kitaifa baada ya mashambulio ya Septemba 11 kwa faida ya kisiasa, na sera zake zilisababisha upungufu wa imani kwa serikali na kuibua harakati za upopulisti. Pia, wakati wake wa madaraka ulionyesha kuongezeka kwa nguvu za rais na kupuuza vikwazo vya Congress vilivyowekwa baada ya kashfa ya Watergate – mtindo unaofanana na sera za Trump.
Cheney pia alihusiana na kuliwezesha mateso katika vituo vya siri vya CIA na kuanzisha gereza maarufu la Guantanamo, ambalo bado ni doa kwenye rekodi ya Marekani. Alieleza mateso kama “uchunguzi wa hali ya juu” na kudai kuwa hiyo ilihifadhi usalama wa taifa.
Kwa jumla, sera za Cheney hazikuleta usalama, bali zilibadilisha sura ya Marekani katika umma wa kimataifa, zikileta vita visivyo na mwisho, kushusha heshima ya sheria, na kuathiri jamii ya Marekani kwa kudumu.
Your Comment